TÜİK, Kültür Ekonomisi ve Kültürel İstihdam İstatistikleri 2020 verilerini açıkladı. 1 Aralık 2021 tarihinde açıklanan veriler, halkın kültür harcamalarındaki alışkanlıkların değişimine dair önemli bilgiler içeriyor. Genel toplama bakıldığında kültürel harcamaların toplamında 4 milyar 194 milyon liralık bir artış göze çarpıyor. Bu, bir önceki yıla göre %18,7’lik bir artışa tekabül etse de, TÜİK’in daha önce açıkladığı aynı yılın aralık ayındaki enflasyonunun yanında önemini kısmen yitiriyor. 2019’un aralık ayına göre %10,44 açıklanan “Eğlence ve Kültür” alanındaki enflasyonla birlikte değerlendirildiğinde 2020’de kültürel harcamalarda kayda değer bir artış olmadığı ortaya çıkıyor.
On dört ayrı kalem altında toplanan harcamalar içinde sinema, tiyatro, konser, televizyon yayını, kitap, gazete-dergi, kırtasiye, çizim malzemeleri gibi birçok ana grup bulunuyor. Bazı harcama kalemlerinde artış gözlenirken bazı harcama kalemlerinde enflasyona rağmen ciddi kayıplar bulunuyor.
YAZILI BASIN DÜŞÜŞTE, TELEVİZYON YAYINI YÜKSELİŞTE
En büyük kayıp yazılı basın alanında gerçekleşti. 2019 yılında halkın ‘Gazete ve Dergiler’ için yaptığı harcama 364 milyon 727 bin lira iken, 2020 senesinde 53 milyon 212 bin lira düşerek 311 milyon 515 bin lira oldu. Bir önceki yıla göre %14,5’e tekabül eden bu düşüş, aynı yılın eğlence ve kültür alanındaki %10,44’lük enflasyon ile birlikte hesaplandığında toplamda %22,6’lık bir daralmayı gösteriyor.
Gazete ve dergilerdeki düşüşün aksine Kablolu ve Özel Televizyon Yayın Hizmetlerine Ödenen Ücretler, kültürel harcamalar içinde en büyük artışı gösterdi. 2019 yılında 2 milyar 409 milyon 447 bin lira olarak hesaplanan harcama 2020 yılında %49,9 artarak 3 milyar 612 milyon 483 bin liraya çıktı. Enflasyon oranını büyüme oranıyla birlikte hesapladığımızda yıllık büyüme %39,4 olarak gerçekleşti.
Böylece halkın kültürel harcamaları içinde yazılı basın bir önceki yıla göre %22,6 küçülürken özel televizyon yayınları %39,4 büyüdü.
OKUMADA KIL PAYI ARTIŞ
Kitapların kültürel harcamalar içindeki yeri kıl payı da olsa arttı. Açıklanan verilere göre kitap harcamalarında bir önceki yıla göre 366 milyon 486 bin liralık bir artış görünse de eğlence ve kültür alanında 2019’un Aralık ayına göre enflasyon %10,44 olarak açıklandığından kitap harcamalarının geçen yıla göre yalnızca %1,2 arttığı ortaya çıktı.
EN BÜYÜK DÜŞÜŞ SAHNEDE VE SİNEMADA
Halkın kültür harcamalarında en büyük düşüş Sinema, Tiyatro ve Konser alanında oldu. 2019 yılında bu alanda 1 milyar 395 milyon 386 bin lira harcanırken 2020 yalnızca 518 milyon 192 bin lira harcandı. Yaşanan düşüş yıllık enflasyonla birlikte değerlendirildiğinde ortaya %66,3’lük bir daralma çıktı. Bu, en temelde 2020 yılındaki kapanmalar süresince sahne sanatlarının ve sinemanın ödediği bedelin büyüklüğünü gösteriyor.