Bilgin: Deprem acısıyla halen sınav veriyoruz
Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, Türkiye’nin 6 Şubat sabahı Kahramanmaraş merkezli depremler ve artçılarıyla Hatay, Adıyaman, Malatya, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Kilis, Adana, Diyarbakır’ın yaşadığı yıkım ile mücadelesini sürdürdüğü belirterek, “Milletçe derin acılar yaşadığımız bu dönemde halen bu acıları sarabilecek, baharı yeşertebilecek koşullar tam olarak ortaya çıkmadı. Deprem bölgesinde binlerce canımızla birlikte 23 meslektaşımızı kaybederken, yerel medya kuruluşları da enkaza dönüştü. Aynı zamanda deprem sürecinde gazetecilik mesleği de halkın acısını, yaşananları haberleştirmekte sıkıntılar yaşandı. Halen de deprem acısıyla sınav veriyoruz” dedi.
Bilgin, Gazeteciler Cemiyeti Özgürlük için Basın (ÖiB) programı kapsamında yayınlanan Şubat 2023 raporuna ilişkin yazılı açıklamasında, 6 Şubat sabahı Kahramanmaraş ve Adıyaman ile birlikte kent merkezi tümüyle yıkılmış olan Hatay’ın ayrıca 20 Şubat’ta yeniden depremle sarsıldığını anımsatarak, bölgede halen artçılarla birlikte yıkım ve can kaybı endişesi yaşandığını dile getirdi. ÖiB raporu kapsamında Bilgin, “İlçeleriyle, köyleriyle deprem bölgesine dönüşen 10 kentteki tabloda, 6 Şubat sabahı, sonrasındaki 48 saat ve hatta 72 saat boyunca enkaz altında kalanlara yardım edilememesi, yeterli arama-kurtarma ekipleri gönderilememesi ülkede en önemli gündem maddesi ve tartışma konusu oldu. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nin yol açtığı hiyerarşik sorunlar nedeniyle talimatı olmaksızın farklı kamu kurum ve kuruluşlarca depremzedelere yardım götürülemediği görüşü öne sürüldü. Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) yeterli sayıda personeliyle enkaz kaldırma çalışmalarına katılmadığı da iddia edildi. Emekli askerlerce 1999 Marmara Depremi’ndeki veriler itibariyle bu sefer TSK’nın sahada gerektiği şekilde etkin görev almadığı ifade edildi” hatırlatmasında bulundu.
Deprem bölgesindeki yıkımı tüm boyutlarıyla haberleştirme çabasındaki gazeteciler ve medya kuruluşları açısından ise sahada ciddi engellemeler gözlendiğini söyleyen Bilgin, “Gazeteciler, depremzedeler veya depremde yakınlarını kaybedenler aleyhine AKP-MHP’nin dezenformasyonla mücadele gerekçesiyle yasalaştırdığı ‘hatalı bilgiyi alenen yayma’ suçlamasıyla adli süreçler yürütülmeye başladı. Geçtiğimiz Ekim ayında Türk Ceza Kanunu’na (TCK) eklenmiş bu yeni suç gerekçeli gözaltı ve tutuklama kararları gözlendi. Yerel basında ve internet sitelerinde yer alan çok sayıdaki deprem bölgesinde yaşananlara ilişkin haberlere ‘dezenformasyon’ gerekçesiyle sulh ceza hakimlikleri tarafından erişime engellenmesi getirildiği de görüldü” diye konuştu.
BİK’in yeni yönetmeliği 1 Nisan’da yürürlüğe girdi
Basın ve İlan Kurumu’nun (BİK) internet ortamındaki haber sitelerini kapsayacak şekilde hazırladığı 1 Nisan’da yürürlüğe koyulan yeni yönetmeliğiyle ilgili sorunları da gündeme taşıyan Bilgin, Gazeteciler Cemiyeti olarak bu yönetmeliğe karşı davacı olduklarını ve özellikle deprem bölgesi başta olmak üzere bu yönetmelik nedeniyle yerel medya kuruluşları açısından nefes alma, hayatta kalma mücadelesi verileceğini işaret etti. Bilgin, “Bu yeni yönetmelik, basın kuruluşlarına getirdiği ağır yükümlülükler ve yasada yer almayan kimi engellemeler içermesi nedeniyle basın camiasında endişe yaratıyor. Özellikle küçük yerleşim yerlerinde yayınlanan yerel gazetelerce bu yönetmelikle getirilen ağır şartları kaldırılamayacağı belirtiliyor. Eğer bu kuruluşlarında çalışan gazeteciler, haklarında herhangi bir suç isnadı ile dava açılmış olması halinde kesin hüküm beklenmeden görevden alınacak. Bu durum hukukçular tarafından ‘masumiyet karinesine aykırı’ olarak yorumlanıyor ve yönetmeliğin ilgili yasada yer almayan maddelerin de ilerisinde kısıtlamalara yer verdiği savunuluyor. Gazeteciler Cemiyeti olarak biz bu yeni yönetmeliğe karşı davacıyız. Ayrıca CHP de yönetmeliğe dayanak olan dezenformasyon gerekçeli yasaya karşı Anayasa Mahkemesi’nde açtı davada sürüyor” dedi.
Bilgin, bu vesileyle bir kez daha deprem bölgesinde Hatay’da 10, Adıyaman’da 9, Kahramanmaraş’ta üç ve Adana’da bir gazeteci kaybını yeniden hatırlatmak istediğini belirtti. Bilgin, “Deprem nedeniyle Hatay’da Ayşe Figen Arlı (İskenderun Ses), Haluk Arlı (İskenderun Ses), Burak Milli (AA), Gökhan Aklan (İHA), İzzet Nazlı (DHA), Neşet Alkan (Haber Ekspres), Erhan Yılmaz (23 Temmuz) Mehmet Tekin (Emekli Gazeteci), Hasan Seid Okay (Emekli Gazeteci); Adıyaman’da Burak Alkuş (Adıyaman Ses), Hidayet Özdemir (Gazeteci -Yazar), İskender Korkut (Mercan TV), Kemal Öner (Adıyaman Telgraf), Muhammed Akan (Adıyaman Haber) Ruhi Akan (Jet Haber), Yunus Emre Doğan (Mercan TV), Zübeyir Pektaş (Halkın Sesi), İsmail Hakkı Koçak (Mercan TV), Fatih Bayın (Radyo Tek); Kahramanmaraş’ta Mustafa Yüzbaşıoğlu (Bugün), Aziz Çevlik (Manşet), Fatih Nalbantbaşı (Maraş Medya Merkezi) ve Adana’da Meltem Özgen (CRT/TV sunucusu) meslektaşlarımızı kaybettik. Çok üzgünüz” ifadesini kullandı.
Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Bilgin, “Son olarak Şubat ayı boyunca Türkiye’nin can kayıpları ve tarihi mekanlarıyla birlikte yıkılmış kentler nedeniyle sarsıldığı günlerdeki basın mensuplarına ve medya alanına yönelik engellemeler ise, Cemiyetimiz tarafından öz kaynaklarımızla yürüttüğümüz Özgürlük için Basın (ÖİB) programı kapsamında basın ve ifade özgürlüğü ihlalleri olarak kaydedildi” notunu düştü.
ÖiB Şubat 2023 raporuna ve geçmiş aylara ilişkin raporlara ise,https://gc-tr.org/ www.pressforfreedom.org ve www.media4democracy.org internet adreslerinden ulaşabilirsiniz.