Bilgin: Savaş Montrö dolayısıyla ifade özgürlüğü dersi sundu
Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, Türkiye’nin Karadeniz kıyısında Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan savaştan duyduğu üzüntüyü paylaşarak, “Savaş acılarıyla hepimizi derinden etkilerken ülkemiz açısından ise Cumhuriyetimiz kurucularınca nasıl isabetli kararlar alındığını da gözler önüne sermiştir. Bu savaş ile birlikte Montrö Sözleşmesi’nin önemi ve uygulanmasının hayatiyeti görülürken, sadece bunu ifade ettikleri için halen emekli amirallerimiz aleyhine dava yürütülmesi üzücü. Bu durumdan ders çıkarılmasını umut ediyoruz” dedi.
Bilgin, Gazeteciler Cemiyeti Özgürlük için Basın (ÖiB) programı kapsamında yayınlanan Mart 2022 raporuna ilişkin yazılı açıklamasında, Rusya ve Ukrayna liderlerini diplomasi masasına davet etmesiyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın barışı gerçekleştirmeye yönelik üstlendiği role dikkat çekti ancak bu dönemde ülke içerisinde Montrö Sözleşmesi’ni savunanlar aleyhine yargılamadan vazgeçilmemesinden üzüntü duyduğunu söyledi. Bilgin, “Geçtiğimiz ay içerisinde Sayın Erdoğan başka olmak üzere iktidar sözcülerince savaş durumu nedeniyle Montrö Sözleşmesi’nin hassasiyetle uygulandığı açıklamaları yapıldı. Bu açıklamalar ile birlikte elbette 4 Nisan 2021’de Montrö Sözleşmesi’nden vazgeçilmemesi yönündeki görüşlerini kamuoyuyla paylaştıkları için 103 emekli amiral hakkında açılan davayı gündeme taşıdı. ‘Anayasal düzeni bozmak’ suçlamasıyla Mart’ın son haftasında amiraller hakim karşısına çıktı. Doğal olarak amiraller, ‘Ukrayna savaşıyla haklı çıktıkları’ yönünde savunma yaptı. Ancak bir yandan Montrö Sözleşmesi’nin önemi böylesine ortaya çıkmış olmasına rağmen amiraller hakkında beraat kararı alınmaması bir yandan davaya Cumhurbaşkanlığı ile Milli Savunma Bakanlığı’nın amiraller aleyhine müdahil olmayı talep etmesi ülkemizde ifade özgürlüğü aleyhindeki gelişmelerden birisi olarak not edilmiştir” değerlendirmesinde bulundu.
Ülke gündeminde halkın ana gündeminde ise “geçim derdi” olduğunu işaret eden Bilgin, bu nedenle de halkın haber alma hakkından söz edilecekse eğer medya kuruluşlarınca gıda fiyatları başta olmak üzere ekonomik tabloya ilişkin haberler yapılmasını olağan görmek gerektiğini ifade etti. Buna karşın Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) ise gıda fiyatlarıyla ilgili medyaya yönelik yaptığı uyarılar yanı sıra hükümete yakın olmayan medya kuruluşlarını ise cezalandırmaya devam ettiğini belirten Bilgin, Sayıştay’ın ise RTÜK üyelerince yurt dışındaki harcamalarıyla kamu zararına yol açtığı sonucuna ulaştığını ve tüm bunlara ÖİB Mart ayı raporunda yer verildiğini bildirdi. RTÜK’ün yanı sıra Basın İlan Kurumu (BİK), Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) aracılığıyla basına yönelik cezalandırma ve yasaklama politikaları yürütüldüğünü kaydeden Bilgin, Mart ayı içerisinde TBMM’ye sunulan farklı yasa değişiklikleri tekliflerinde de medyaya yönelik sansür girişimleri gözlendiğini hatırlattı.
Bilgin, son günlerde TÜİK dışında veya ancak TÜİK izniyle istatistik yayınlanabileceği tartışmalarının da “Enflasyonu kontrol edemiyoruz, halkın bilgilenmesini engelleyelim” sansürcü yaklaşımı sergilediğini söyledi.
Öte yandan ÖİB Mart ayı raporunda Anayasa Mahkemesi’nin BİK’in ilan kesme cezalarına karşı hak ihlali kararları vermesinin olumlu gelişmeler olarak not edildiğini hatırlatan Bilgin, gazeteci Aydın Engin’in sürekli basın kartının Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nca iptal edilmesine karşı yürüttüğü hukuk mücadelesi 24 Mart 2022’de 82 yaşında hayatını kaybetmesinden dört gün sonra kazanabildiğini belirterek, sonuç olumlu olsa da böylesi bir süreç yaşanmasını olumsuz gördüklerini dile getirdi.
Bilgin, ÖİB ekibince açık kaynaklardan derlenen bilgiler itibariyle “Tutuklu gazeteciler sorununda Mart ayı sonunda hapishanelerde 17’si hükümlü ve 21’i tutuklu olarak toplam 38 gazeteci oluşu itibariyle bir azalma gözlenmesine rağmen basın ve ifade özgürlüğü aleyhine yargı süreçleri yoğunluğunu korudu. ‘Cumhurbaşkanı’na hakaret’ suçlaması ile terör gerekçeli suçlamalar kaynaklı gazeteciler hakkında hapis cezalarına hükmedildi” bilgisini paylaştı.
ÖiB Mart 2022 raporuna ve geçmiş aylar ve yıllara ilişkin raporlara ise, www.gc-tr.org, www.pressforfreedom.org ve www.media4democracy.org internet adreslerinden ulaşabilirsiniz.
ÖiB Mart 2022 Raporuna buradan da ulaşabilirsiniz: öib_mart_2022