Bilgin: Seçim yılında halkın devlete güveni sarsılmamalı
Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Nazmi Bilgin, AKP-MHP’nin dezenformasyonla mücadele gerekçesiyle hayata geçirdiği yasal düzenleme kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarınca halkın devlete güvenini zedeleyecek açıklamalardan kaçınılması çağrısında bulundu. Bilgin, “Seçim yılında iktidar ile muhalefet arasında çekişme artacak görünüyor. Ancak muhalefet partileri ve temsilcilerince yapılan eleştiriler ve tespitleri yalanlamak, dezenformasyon gibi göstermek için devletimiz bünyesindeki kamu kurum ve kuruluşları tarafından yanlış bilgiler içerecek açıklamalar yapılmamasını bekliyoruz” dedi.
Bilgin, Gazeteciler Cemiyeti Özgürlük için Basın (ÖiB) programı kapsamında yayınlanan Ekim 2022 raporuna ilişkin yazılı açıklamasında, basın ve ifade özgürlüğü açısından “kara leke” niteliğinde yeni bir yasal düzenlemeye tanıklık ettiklerini anımsattı. Ekim ayında AKP ve MHP’nin ortaklaşa hazırladığı “Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”ni yasalaştırdığını kaydeden Bilgin, “Kanun ile birlikte meslek örgütlerince dava konusu yapılmış ‘basın kartı’ ile ilgili yönetmelik düzeyindeki düzenlemeler de yasa kapsamına alındı. İnternet haber siteleriyle ilgili uzun yıllardır devam eden yasal boşluğun yasayla ortadan kaldırılmasına karşın Basın İlan Kurumu (BİK) ile Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun (BTK) yetkileri arttırılarak internet ortamındaki habercilik üzerinde cezalandırma baskısı da arttırıldı. Meslek örgütlerince öncelikle gazeteciler için uygulanacağı vurgulanan ve sosyal medya kullanıcısı olan herkesi kapsayan “hatalı bilgiyi alenen yayma” suçu da hayata geçirildi. İktidarca dezenformasyonla mücadele gerekçesiyle kamu barışı ve kamu sağlığını tehlikeye atan durumlarda uygulanacağı savunulan yeni ceza maddesinin, muğlak ifadeler barındırması nedeniyle nasıl uygulanacağı merak konusu oldu” tespitlerini aktardı. Bu “sansür yasası” ile ilgili tartışmalar yaşandığı dönemde Türkiye’nin Bartın-Amasra’da 42 can kaybına yol açan maden ocağı kazasıyla derin üzüntüye boğulduğunu kaydeden Bilgin, “Bu üzücü olayda, muhalefet partileri temsilcileri Amasra’daki maden ocağıyla ilgili Sayıştay’ın geçmişteki uyarıları dikkate alınmadığı için bunun yaşandığı iddiasına karşılık Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın ‘Sayıştay raporuna ilişkin iddialar dezenformasyon’ açıklaması dikkat çekti. Bu arada TBMM Genel Kurulu’ndaki görüşmelerde teklif sahibi AKP Kahramanmaraş Milletvekili Ahmet Özdemir’in düzenlemeyi ABD’li elçilik yetkilileriyle görüştükleri ve onlar tarafından düzenlemeye övgüde bulunulduğu açıklaması ise tartışma yarattı. ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Özdemir’in açıklamasını ‘dezenformasyon’ olarak nitelendirdi. Bu gelişmeler ÖİB raporumuzda not edildi. Bu iki örnek dezenformasyonla mücadele gerekçesiyle hayata geçirilen yeni yasal düzenlemenin seçim yılında nasıl kullanılacağına ilişkin endişelerimizi arttırdı” ifadelerini kullandı.
Bilgin, basın ve ifade özgürlüğü bağlamında “Ülke genelinde farklı konulara ilişkin erişim engellemesi kararları ile halkın haber alma hakkının engellenmesi ise, Gazeteciler Cemiyeti’nin yürüttüğü Özgürlük için Basın (ÖİB) projesince yapılan aylık raporlama çalışmalarında olduğu gibi Ekim ayında da sürdü. Geçtiğimiz ay kamuoyuyla paylaşılan İfade Özgürlüğü Derneği’nin yıllık raporlama çalışması da toplum hafızasından yolsuzluk, usulsüzlük içerikli olayları silmeyi amaçlayan kararları ortaya koydu” görüşünü paylaştı.
Gazeteciler Cemiyeti Başkanı, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK), siyasal ve toplumsal muhalefete ses olan medya kuruluşlarına yönelik cezalandırma kararlarını devam ettirdiğini de vurguladı. TBMM’deki RTÜK üyesi seçiminde İYİ Parti’nin kontenjan hakkı olmasına karşın AKP’ye kontenjan verilmesi hukuksuzluğunu da üzüntüyle gözlemlediklerini söyledi. “RTÜK’ün AKP ve MHP’li üyelerince oy çokluğuyla Tele1 TV’ye üç günlük ekran karartma kararı alması, bu televizyon kanalı açısından bir sonraki ceza kararıyla yayın lisansını kaybetme sonucunu yaratacak” diyen Bilgin bu durumu, ülke Cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimi için geri sayımdayken muhalefete yönelik susturma girişimi olarak yorumlandı.
ÖiB Ekim 2022 raporuna ve geçmiş aylara ilişkin raporlara ise, www.gc-tr.org , www.pressforfreedom.org ve www.media4democracy.org internet adreslerinden ulaşabilirsiniz.