TBMM’de görüşmeleri başlayan ve gazetecilerin sansür yasası olarak tanımladığı yeni Basın Kanunu teklifine karşı 12 meslek örgütü adına Medya Dayanışma Grubu temsilcilerinin Meclis’te yürüttüğü çalışmalar önümüzdeki hafta da devam edecektir.
Tüm toplumumuzun ifade özgürlüğünü engelleyebilecek dezenformasyon yasa teklifine karşı basın meslek örgütlerinin bugüne kadar Meclis’te yürüttüğü çalışmalar şöyledir:
Parlamento Muhabirleri Derneği’nin girişimiyle, Çağdaş Gazeteciler Derneği, Ekonomi Muhabirleri Derneği, Gazeteciler Cemiyeti, İzmir Gazeteciler Cemiyeti, Türkiye Foto Muhabirleri Derneği ve Türkiye Gazeteciler Sendikası başkan ve yöneticileri hafta başından bu yana TBMM’de grubu bulunan tüm siyasi parti gruplarını ve Dijital Mecralar Komisyonu Başkanlığını ziyaret etmiştir.
AK Parti Grup Başkanvekili Mahir Ünal, CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay ve İYİ Parti Grup Başkanı İsmail Tatlıoğlu ve partilerin konuyla ilgili diğer milletvekilleri meslek örgütü temsilcileriyle görüşerek gazetecilerin eleştiri ve önerilerini almıştır. Ayrıca Dijital Mecralar Komisyonu Başkanı Hüseyin Yayman’ı da ziyaret eden meslek örgütü temsilcileri komisyon toplantısına katılma talebini dile getirmiş ve komisyondan resmi davet almıştır.
Tali komisyon olarak yasa teklifini ele alan Dijital Mecralar Komisyonu’nun 14 buçuk saat süren toplantısında Basın Konseyi’nden Hilmi Bengi, Çağdaş Gazeteciler Derneği Başkan Yardımcısı Şeyma Paşayiğit, Ekonomi Muhabirleri Derneği Başkanı Turgay Türker, Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri Kenan Şener, İzmir Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Dilek Gappi, Parlamento Muhabirleri Derneği Başkanı Kemal Aktaş ve Türkiye Gazeteciler Sendikası Başkanı Gökhan Durmuş hazır bulunmuş ve görüşmelerin sonuna kadar meslektaşlarımızın komisyonda temsiline katkı vermiştir.
Meslek örgütlerine komisyonda söz hakkı tanınması sağlanmış ve gazetecilerin hak ve özgürlükleri, sorunları, yeni yasadan beklentileri ve eleştirileri dile getirilmiştir. Meslek örgütü temsilcilerinin komisyon konuşmalarında özetle şu önerilerde bulunulmuştur:
- Dezenformasyon gerekçesiyle yasaya eklenen 29. maddenin geri çekilmesi, bu konunun tüm taraflarca yapılacak hazırlık çalışmalarıyla yeniden ele alınması, hapis cezasının kaldırılması, basın ve ifade özgürlüğü savunucuları ile gazetecilerin temsilcilerinin de görev alacağı bir çalışma döneminin ardından yeni bir düzenleme yapılması,
- Basın kartlarıyla ilgili düzenlemelerin yeniden yazılması, basın kartlarının verilmesine meslek örgütlerinin belirleyici olması, kart iptali yetkisinin Basın İlan Kurumundan alınması, komisyon oluşumunun yenilenmesi, serbest (freelance) gazetecilerin de basın kartı alabilmesi, haber sitesi vasfını yitiren internet sitesi çalışanlarının basın kartlarının iptal edilmemesi/kartın kişisel hak olduğunun belirtilmesi,
- İnternet haber sitelerindeki kopyala-yapıştır haberciliğinin sona ermesi ve kaliteli haberciliğin güçlendirilmesi amacıyla gazetecilerin üretimlerinin de fikir ve sanat eserleri için uygulanan yasal düzenlemeye alınması, internette haber üreten meslektaşlarımızın telif haklarının güvence altına alınması,
- Dijital ortamla ilgili düzenlemelerin, haberlere erişim engellerini ortadan kaldıracak biçimde yapılması, internette ifade özgürlüğü savunucusu meslek örgütlerinin sürece katılmasının sağlanması,
- Gazetecilerin özlük haklarıyla ilgili iyileştirici düzenlemelerin yasaya eklenmesi, yıpranma payı konusunda kayıpların giderilmesinin sağlanması, sendikal örgütlenme önündeki engellerin kaldırılması…
Temaslar ve komisyon görüşmeleri sırasında iktidar ve muhalefet milletvekilleriyle yapılan görüşmelerde de yukarıda özeti sunulan önerilerin madde madde ve geniş biçimde yazılmış metni dağıtılmış, bu konular hakkında gelen sorular yanıtlanmış ve bilgi verilmiştir.
Çalışmaların sonucunda yasa teklifi metninde eleştirilerimizin yoğunlaştığı maddelerin bazılarında yeniden düzenleme yapılacağı iktidar milletvekilleri ve teklif sahibi milletvekilleri tarafından sözlü olarak ifade edilmiş, tutanaklara geçmiştir. Bunlar arasında en çok tartışmaya neden olan dezenformasyon gerekçesiyle hapis cezası düzenlemesini de içeren 29. Madde de vardır. Teklif sahibi milletvekilleri maddenin gazetecilere hapis ya da kaynağını açıklama zorunluluğu gibi sonuçlar doğurmayacağını sözlü olarak ifade etseler de metinde bu ifadelerin yer almamasını yasa yapımı açısından bir “boşluk” olarak ifade etmişlerdir. Maddenin yeniden yazılacağı ve eleştirilerin dikkate alınacağı teklif sahibi milletvekilleri tarafından da dile getirilmiştir.
Tüm bu gelişmeler öncelikli beklentimiz olan yasa teklifinin geri çekilmesini sağlamasa da mesleğimizle ilgili maddelerde gazetecilerin görüşlerinin dinlenmesini, eleştirilerinin not edilmesini ve bazı kısmi olumlu düzenlemelerin metne işlenmesini sağlayabilir.
Sadece gazetecilerin değil tüm toplumumuzun ifade özgürlüğünün önünde en büyük engellerden birini oluşturacak 29. Madde için beklentilerimizi karşılayan yeni bir karar alınabilmesi için TBMM nezdindeki temaslarımız sürecektir.
Yasa teklifinin ana komisyon olan Adalet Komisyonu görüşmelerinin önümüzdeki hafta içinde yapılması beklenmektedir. Tüm demokratik kamuoyunun, gazetecilerin, internet medyası çalışanlarının, ifade özgürlüğü savunucularının Adalet Komisyonu çalışmalarını yakından takip etmesi, meslek örgütleriyle sıkı temasta olması ve önerileriyle sürece katılması büyük önem taşımaktadır.
Meslektaşlarımızın taleplerini, beklentilerini, eleştirilerini dile getirebilmek için basın meslek örgütleri olarak Anayasa Komisyonu ve TBMM Genel Kurulu aşamasında yasa teklifi görüşmelerini adım adım takip edip gelişmeleri sizlerle paylaşmayı sürdüreceğiz.
Medya Dayanışma Grubu (Basın Konseyi, Çağdaş Gazeteciler Derneği, Diplomasi Muhabirleri Derneği, Ekonomi Muhabirleri Derneği, Gazeteciler Cemiyeti, Haber-Sen, İzmir Gazeteciler Cemiyeti, Parlamento Muhabirleri Derneği, Türkiye Foto Muhabirleri Derneği, Türkiye Gazeteciler Sendikası, Türkiye Haber Kameramanları Derneği) adına ziyaret, görüşme ve toplantılara katılan temsilciler:
Çağdaş Gazeteciler Derneği Başkan Yardımcısı Şeyma Paşayiğit,
Ekonomi Muhabirleri Derneği Başkanı Turgay Türker,
Gazeteciler Cemiyeti Başkan Yardımcısı Yusuf Kanlı,
Gazeteciler Cemiyeti Genel Sekreteri Kenan Şener,
İzmir Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Dilek Gappi,
Parlamento Muhabirleri Derneği Başkanı Kemal Aktaş,
Türkiye Foto Muhabirleri Derneği Başkanı Rıza Özel,
Türkiye Gazeteciler Sendikası Başkanı Gökhan Durmuş.